نحوه شکل دهی پلاستیم در فرآیند بازیافت

یکی متداول ترین روش های شکل دهی پلاستیک ها اکستروژن است که بوسیله دستگاه های اکسترودر انجام می شود در این روش مواد اولیه به شکل پلاستیک دانه ای یا خاک نرم از قیف وارد محفظه ماردون شده و به وسیله فشار و حرارت زیاد به صورت مواد پلاستیکی مذاب وارد محفظه نهایی یا همان قالب می شوند و تبدیل به محصول نهایی خواهند شد.

دستگاه اکسترودر یک ماشین صنعتی ست که مواد اولیه و قابل بازیافت پلاستیکی و لاستیکی را با استفاده از حرارت و فشار زیاد به محصولی خمیری و مذاب تبدیل می کند .از  محصولات نهایی اکسترودر میتوان به : انواع شلنگ ها ، تاج تایر ، انواع لوله ها ، روکش سیم ها ، پوشش کابل ها و به طور کلی محصولاتی که به صورت پیوسته با سطح مقطع محدود تولید می شوند . دستگاه اکسترودر از سه بخش اصلی  : قسمت تغذیه  یا  تامین مواد اولیه ، قسمت تراکم و فشرده سازی و قسمت اندازه گیری تشکیل شده است . وظیفه قسمت تغذیه بالا برن میزان حرارت و دادن گرما به مواد اولیه برای ذوب  کردن مواد و انتقال آن به قسمت های بعدی می باشد . در طراحی این قسمت باید به نکات مهمی از جمله عمق ثابت ، و شکل هندسی محفظه توجه کرد تا محفظه نه لبریز شده و نه خالی بماند . قسمت بعدی ناحیه تراکم است . در این قسمت با کم شدن عمق و فضای درون ماردون باعث فشردگی و تراکم هرچه بیشتر مواد اولیه می شود. همچنین هوای محبوس شده خارج شده و از میزان حرارت آن کاسته می شود. قسمت آخر ناحیه اندازه گیری و سنجش است ، در این قسمت مواد مذاب به صورت یکنواخت و بدون ناخالصی با درجه حرارت و فشار ثابت و یکسان در می آید . البته با توجه به نوع ماده اولیه اندازه و طول این قسمت ها تغییر می کنند برای مثال نایلون بسیار سریع ذوب می شود در صورتیکه پنیل کلراید دارای نقطه ذوب بالاتری هستند و برای این ماده قطر و طول ناحیه فشردگی و ناحیه ماردون یکی است.

همانطور که می دانیم انواع مختلف پلاستیک ها دارای گرانروی متفاوتی هستند و واکنش آنها در خلال فرایند اکستروژن متفاوت است . به همین دلیل قسمت های جانبی مختلفی بنا به نیاز مواد اولیه به دستگاه اضافه می شود . مثلا برخی پلاستیک ها رطوبت زیادی به خود جذب می کنند به همین دلیل در برخی اکسترود ها ناحیه هوا گیری یا منافذ خروج هوا تعبیه می شود .

به طور کلی اکسترودر ها را می توان به دو دسته کلی از نظر دمای مواد اولیه تقسیم کرد . اکسترودر تغذیه گرم و اکسترودر تغذیه سرد . در اکسترودر های تغذیه گرم مواد اولیه از قبل به صورت جداگانه گرم می شوند . مزیت این روش کوتاه شدن زمان تعویض مواد اولیه وپاکسازی آسان و به حداقل رساندن آلودگی دستگاه است . در اکسترودرهای تغذیه سرد مواد اولیه به صورت نوارهای لاستیکی یا تکه های پلاستیکی در دمای محیط کار وارد دستگاه میشوند .

اکسترودر ها را از نظر ساختار فیزیکی نیز به دو دسته بندی تقسیم می کنند : نتک ماردون و دوماردون . اکسترودر تک مادرون از یک محفظه مارپیچ تشکیل شده و دارای انعطاف بیشتر و ساختار ساده تری می باشد . اکسترودر دو ماردون برای موارد پیچیده تر مورد استفاده قرار میگیرد که بر اساس مواد اولیه حالت ماردون های ان نیز متفاوت است .